Дундад зууны үеийн алдарт жанжид

Дундад зууны үед нэр алдар нь цуурайтаж, түүхэнд нэрээ мөнхлүүлсэн жанжин, хаадын бүрэн бус жагсаалт. Нэмэлт мэдээллийг Алдарт жанждын жагсаалтаас харж болно.

Франк[засварлах | кодоор засварлах]

Кловис (Франкийн анхны Христийн шашинт хаан)
Чарльз Мартел (Франкийн хааны ордны дарга)
Чарльман (Чарльз Мартелийн ач хүү, Франкийн хаан бөгөөд Ариун Ромын Эзэнт Гүрий эзэн хаан. Араб, Хазариудын Европ руу хийсэн аян дайныг зогсоосон цэргийн удирдагч)

Хятад[засварлах | кодоор засварлах]

Юй Фэй, Өмнөд Сүн улсын жанжин, "Эх орны төлөө эцсээ хүртэл үнэнч байна" хэмээн биендээ шивээс хийлгэснээрээ алдаршсан.
Хан Ши Зон, Өмнөд Сүн улсын жанжин, Ю Фэйтэй хамт Зүрчидийн Алтан улсын эсрэг тулалдаж байсан.
Чжу Юань Чжан, Мин улсын анхны хаан, Монголчуудын Юань улсын эсрэг бослогын удирдагч

Солонгос[засварлах | кодоор засварлах]

Ван Гон (Курё улсыг үндэслэгч)
Чой Мү Сөн
И Жа Чун
И Сон Гэ (Чусон улсыг үндэслэгч)
И Сүн Шин (Солонгосын алдарт адмирал, Яст мэлхий хөлөг хэмээх шинэ байлдааны онгоц бүтээсэн, суу алдарт адмирал)
Квон Юл (Солонгосын маршал)
Им Геон Ёп (Солонгос жанжин)

Византи[засварлах | кодоор засварлах]

Велисариус, Византийн эзэнт улс, I Юстиниан хаанд үйлчилж байсан хамгийн алдартай жанжин
Нарсес, I Юстиниан хааны өөр нэг алдартай жанжин
Мундус, I Юстиниан хааны өөр нэг алдартай жанжин
Никефорус II Фокас, Византийн эзэн хаан бөгөөд авъяаслаг жанжин
Басиль II, Византийн эзэн хаан
Басиль Бойаннес, Византийн жанжин, Италийн катапан
Георг Маниакес, XI зууны үед амьдарч байсан жанжин
Никефорус Ботаниатес, XI зууны үед амьдарч байсан жанжин, сүүлдээ хаан ширээнд суусан
Никефорус Бриенниус, XI зууны үед амьдарч байсан жанжин
Татикиус, XI зууны үед амьдарч байсан жанжин
Aлексиус Комненус, Византийн эзэн хаан, жанжин
Иоан Комненус, Византийн эзэн хаан
Рассел де Байллеул, Византид үйлчлэгч Норман хөлсний жанжин

Лалын шашинт жанжид[засварлах | кодоор засварлах]

Мухаммед, Исламын зөнч
Абу Бекр, Лалын анхны Халиф
Умар Ибн Аль Хаттаб, Лалын 2 дахь Халиф
Усман, Лалын 3 дахь Халиф
Aли Ибн Аби Талиб, Лалын 4 дахь Халиф
Халид ибн аль Валид, Аллахын илд, Муслим цэрэг байсан тэрээр Рашидун Халифатын жанжин болсон ба Сассанидын Эзэнт улс, Зүүн Ромын эзэнт улс, тэдгээрийн холбоотнуудын эсрэг 100 гаруй тулаан хийж ганц ч ялагдаагүй алдарт жанжин
Тарик Ибн Зияд, Бербер хүн байсан ч Арабын цэргийн жанжин болсон ба Гуадалетийн тулаанд арабуудыг удирдан ялалт байгуулагч
Мухаммед бин Касим, Синдх ба Пенжабыг эзлэн түрэмгийлэгч мусульман жанжин)
Захируддин Бабур, Их Моголын эзэн хаан
Акбар, Их Моголын эзэн хаан
Шер Шах Сури, Умард Энэтхэгт богинохон хугацаанд оршин тогтсож байсан Сурийн эзэнт улсыг үндэслэгч
Maлик Амбар, Этиопын цэрэг, Ахмаднагарын султант улсын төрийн зүтгэлтэн
Аль Афдал Шаханшах, Фатимийн улсын тэргүүн түшмэл
Саладин, 3агалмайтнуудаас Иерусалимыг буцаан авсан султан
Хайр ад Дин, Барбаросса гэх тэрээр Османы эзэнт улсын адмирал байжээ.
Мехмед II, 1453 онд Константинополийг эзлэн авсан Османы султан
Соколлу, Османы цэргийн удирдагч
Доголон Төмөр, Монгол гаралт байлдан дагуулагч
I Селим, (1470-1520) "Зоригтой, хэрцгий" гэсэн хочоороо алдаршсан Туркийн султан, байлдан дагуулагч, Чалдираны тулаанд Шах Измайлыг бут ниргэж, Марж Дабикийн тулаанд Мамлюк Султаныг сүйрүүлснээрээ ихэд алдаршсан.
I Баязид, Османы эзэнт гүрэний султан
Эрхэмсэг Сулейман, Османы эзэнт гүрэний султан
Алп Арслан, Селжүк түрэгүүдийн хаан
Аль Мансур Ибн Аби Аамир, Андалуси жанжин, төрийн зүтгэлтэн
Муса бин Нусайр, Умаяадын угсааны хаадад үйлчлэгч төрийн зүтгэлтэн
Аль Хажжаж бин Юсуф, Умаяадын халифт үйлчлэгч, Ирак дахь Арабуудын захирагч
Абу Муслим, Хурасаны хувьсгалын удирдагч, Аббасид жанжин
Абдул Рахман Аль Гафики, Турсийн тулаанд Чарльз Мартелийн эсрэг Андалусын мусульмануудыг удирдан тулалдсан.
III Абду Ар Рахман, Кордобын халиф бөгөөд эмир. Испани дахь Уммаяадын улсын хамгийн алдартай хунтайж

Норман[засварлах | кодоор засварлах]

Английн хаан Виллиам I (Байлдан дагуулагч Виллиам)
Селбигийн Роберт (Сицилид үйлчлэгч Англо-Норман жанжин)
Роберт Гуйскард (Норманы байлдан дагуудагч, Наполь, Сицилийг түрэмгийлэгч)

Загалмайтны аян дайн[засварлах | кодоор засварлах]

Боуиллоны Годфрей, Анхны загалмайтны аян дайны удирдагчдын нэг
Иерусалимын I Болдуйн, Анхны загалмайтны аян дайны удирдагчдын нэг
Антиохын I Бохемонд, Анхны загалмайтны аян дайны удирдагчдын нэг
Танкред, Анхны загалмайтны аян дайны удирдагчдын нэг
Тулузын IV Рэймонд, Анхны загалмайтны аян дайны удирдагчдын нэг
Блойзын Стефен, Анхны загалмайтны аян дайны удирдагчдын нэг
Паейны Хюго, Христийн хөлөг баатруудыг үндэслэгч
Фредерик Барбаросса, Ариун Ромын эзэнт улсын хаан, загалмайтны аян дайнд оролцогч
Триполигийн III Рэймонд, Загалмайтны жанжин
Шатиллоны Рэйнолд, Загалмайтан жанжин
Жерард де Ридефорт, Христийн хөлөг баатруудын их ноён
Сирийн Жоберт, Мөргөлч рыцариудын их ноён
Рожер де Моулинс, Мөргөлч рыцариудын их ноён
Английн I Ричард, Английн хаан, Арслан зүрхт Ричард хэмээгч тэрээр Загалмайтны 3 дахь аянд оролцсон
II Фредерик, Ариун Ромын эзэнт улсын хаан, 5 болон 6 дахь загалмайтны аян дайныг удирдагч
Францын Луис IX, (7 болон 8 дахь аян дайныг удирдагч)

Япон[засварлах | кодоор засварлах]

Минамото но Ёшицүнэ, Тайра овгийг буулган авсан жанжин
Ода Нобүнага, (1534-1582) Сэнгокү үеийн хүчирхэг феодал /даймёо/
Тоётоми Хидэёши, Ода Нобүнагагийн үхлийн дараа бүх Японыг хянаж чадсан хүн
Токүгава Иэясү, Бүх Японыг нэгэн туган доор нэгтгэсэн даймёо ба шоогүний эринг эхлүүлэгч бөгөөд түүний удам 250 жилийн турш Японыг захирсан
Такэда Шингэн, Сэнгокү үеийн япон даймёо, Түүний улс төр, цэргийн бодлогыг “Салхи шиг хурдан, ой шиг чимээгүй, гал шиг догшин, уул шиг гуйвшгүй” хэмээн хүндэтгэдэг.
Санада Юкимүра, Сэнгокү үеийн жанжин, Такэда Шингэний зарц. 100 жилд ганц тохиолдох хүн хэмээн түүхэнд магтан дурссан байдаг.
Миямото Мүсаши, Алдартай илдчин

Монгол[засварлах | кодоор засварлах]

Чингис хаан (Их Монгол Улсын хаан, Тэмүүжин)
Өгэдэй хаан (Их Монгол Улсын хоёр дахь хаан)
Мухулай (Их Монгол Улсын жанжин. Сартуулын дайны үед өмнөд фронтыг хариуцаж, цөөн цэргээр асар олон хүн бүхий Алтан улсын газар нутгийг байлдан дагуулсан).
Сүбээдэй баатар (Чингис хааны багын найз, алдарт их жанжин, Зүчи ханы хүү Бат хантай Европ дахиныг байлдан дагуулсан)
Зэв ноён (Төв Ази, Кипчакыг морин туурайгаар талхлан өнгөрсөн суу алдарт жанжин)
Бат хаан (Алтан Ордны анхны хаан, зүүн болон төв Европыг байлдан дагуулагч)
Бэрх (Алтан ордны исламын шашинт хан, Ил хаадын улстай хийсэн дайныг гаргасан. Зүүн Европ руу халдсан)
Хүлэгү (Ил Хаант Улсын хаан. Ирак, баруун Иран, Сирийг байлдан дагуулагч)
Бурундай (Алтан ордны жанжин, Бэрхийн зарлигаар Европ руу цөмөрсөн)
Ногай (Алтан ордны төр баригч, жанжин. Византи, Серб, Болгар, Унгар, Литваг байлдан дагуулагч)
Хубилай хаан (Монголын Юан улсыг байгуулагч, Хятадыг бүрэн эзлэгч)
Мамай (Алтан ордны төр баригч, жанжин)
Тохтамыш (Алтан ордны хаан)
Урианхайдай (Өмнөд Хятад, Вьетнамыг байлдан дагуулсан Монгол жанжин)
Ачу буюу Ажу (Сүн улсын эсрэг аян дайны жанжин, Сяньян цайзын урт удаан бүслэлтийг ерөнхийд нь удирдаж амжилттай дуусгасан)
Баян жанжин (Өмнөд Сүн улсыг эзлэх эзэн хааны армийн ерөнхий командлагч)
Доголон Төмөр (Дундад азийн байлдан дагуулагч. мамлюкийн Египет, Византи гүрэн, Османы түркүүд, Алтан Орд, төв Ази, Перс бүгд түүний мэдэлд орж байсан)
Газан хаан (Хүлэгүгээс хойш Сирийг түр эзэлж, мамлюкуудийг анх удаа ялсан томоохон ялалтыг Монголчуудад авчирсан).
Чормаган жанжин (Өгэдэй хааны гарамгай жанжин кавказыг эзэгнэгч)

Вьетнам[засварлах | кодоор засварлах]

Тран Хун Дао (Вьетнамын их жанжин, монголчуудын 2 удаагийн довтолгооныг няцааж чадсан)
Ле Лой (Ле улсыг үндэслэгч, дундад зууны Вьетнамын хамгийн алдартай хаан, жанжин)

Орос[засварлах | кодоор засварлах]

Донын Дмитрий (1350-1389), (Москвагийн их ван, Владимирын ван, Оросын нэрт цэргийн жанжин)
Игорь ван (942-972), (Эртний Оросын цэргийн жанжин, Киевийн их ван)
Галицын Данийл (1201-1264). (Эртний Оросын цэргийн жанжин. Волынь-Галицын их ван, Калка голын тулаанд Монголчуудтай тулалдсан Оросын вангуудын нэг)
Невийн Александр (Новгород, Владимирын их ван, Оросын гэгээнтэн, үндэсний баатар. Нева мөрний мөсөн дээр Европын загалмайтнуудыг бут цохисноороо Бат хаанд сайшаагдаж байсан)
Владимир Мономах (1053-1125). (Мэргэн Ярославын ач хүү, Всеволод Ярославичийн хүү, Византийн Константин Мономах хааны зээ хүү, Эртний Оросын цэргийн жанжин, төрийн зүтгэлтэн)
III Иван (Их Иван. Алтан Ордны 250 жилийн дарлалыг авч хаягч)
IV Иван (Догшин Иван хаан, Анхны Царь. Астрахань болон Казаний татаруудыг эзэлсэн. Хойд, зүүн Европт Оросын вант улсын давамгайлах байдлыг өндөрт өргөгч. Романовын удмыг үндэслэгч)
Царь Николай